Lody na patyku - wielu zna, niewielu wie, że są izraelskie.

Jeśli jesteście po czterdziestce i wasza młodość lub dzieciństwo miało miejsce podczas światowej rewolucji wideo czyli w latach 80 to zapewne wielu z Was widziało "Lody na patyku".

Seria filmów Eskimo Limon (Lody Eskimo) to izraelska saga komediowa, która zyskała kultowy status zarówno w Izraelu, jak i poza jego granicami. Pierwsza część cyklu, wyreżyserowana przez Boaza Davidsona, miała premierę w 1978 roku. Film został zainspirowany hollywoodzkimi komediami młodzieżowymi z lat 50. i 60., takimi jak American Graffiti. Jednak Eskimo Limon oferował unikalną, lokalną perspektywę i humor, który odzwierciedlał realia życia młodzieży w Izraelu lat 70.
Główną ideą reżysera było stworzenie historii, która trafiłaby do młodych widzów, jednocześnie podkreślając uniwersalne tematy związane z dorastaniem: pierwsze miłości, przyjaźnie, konflikty z rodzicami i próby odnalezienia własnej tożsamości. Produkcja miała niski budżet, ale jej sukces przerósł wszelkie oczekiwania, dając początek trwającej ponad dekadę serii filmów.

Oryginalny film Eskimo Limon (1978)
Pierwszy film opowiada historię trzech nastoletnich przyjaciół: Benji'ego, Momo i Huey'a, którzy próbują odnaleźć się w zawiłościach młodzieńczej miłości i seksualności. Akcja toczy się w Tel Awiwie lat 50., a jej tło muzyczne stanowią amerykańskie przeboje rock'n'rollowe, co dodaje całości nostalgicznego klimatu.
Historia Benji'ego, zakochanego w pięknej Nicky, ale nękanego przez brak doświadczenia i nieporadność, była dla widzów zarówno zabawna, jak i wzruszająca. Jednym z najbardziej pamiętnych elementów filmu była relacja między bohaterami, pełna humorystycznych dialogów i sytuacji. Film, choć miejscami odważny w ukazywaniu seksualności, pozostawał wierny tradycyjnym wartościom, podkreślając wagę przyjaźni i lojalności.

Seria składa się z 9 filmów nakręconych między 1978 a 2001 rokiem:
1. Eskimo Limon (1978) – oryginał, który zapoczątkował serię, ukazując losy Benji'ego, Momo i Huey'a.
2. Yotzim Kavua (Going Steady, 1979) – druga część skupia się na rozwoju romantycznych relacji bohaterów.
3. Shifshuf Naim (Hot Bubblegum, 1981) – w tej odsłonie więcej uwagi poświęcono relacjom seksualnym i konfliktom pokoleniowym.
4. Sapiches (Private Popsicle, 1983) – historia o próbach zdobycia niezależności przez bohaterów.
5. Roman Za'ir (Baby Love, 1984) – film z naciskiem na młodzieńcze nieporozumienia i nowe wyzwania.
6. Ahava Tzeira (Young Love, 1987) – próba pokazania, jak bohaterowie dojrzewają i zmieniają się.
7. Lemon Popsicle 7: The Party Goes On (1988) – nostalgiczna odsłona serii, w której bohaterowie wspominają młodość.
8. Ahava Kolombiana (Colombian Love, 1994) – Próba przeniesienia fabuły do współczesnych realiów.
9. Eskimo Limon: The Final Journey (2001) – Zamknięcie serii, które podsumowuje życie bohaterów.

Wielki niespodziewany międzynarodowy sukces

Seria Eskimo Limon odniosła ogromny sukces w Izraelu, stając się jedną z najbardziej dochodowych produkcji w historii tego kraju. Oryginalny film był pokazywany na międzynarodowych festiwalach, zyskując uznanie za swoją autentyczność i humor. Nieoczekiwanym rezultatem popularności serii było jej zauważenie w Europie, szczególnie w Niemczech, gdzie stała się prawdziwym fenomenem kulturowym. W Niemczech filmy zyskały ogromną popularność i były dubbingowane, co przyczyniło się do ich sukcesu finansowego. Seria była na tyle znacząca, że powstały nawet jej niemieckie wersje, takie jak Eis am Stiel.

Wpływ na popkulturę Izraela i świata
Eskimo Limon miało ogromny wpływ na izraelską popkulturę. Filmy te ugruntowały nowe standardy w izraelskiej kinematografii, wprowadzając tematykę młodzieżową na szeroką skalę. Bohaterowie serii stali się ikonami popkultury, a ich dialogi oraz sceny przeszły do codziennego języka Izraelczyków.
Poza Izraelem seria wpłynęła na odbiór tego kraju jako miejsca z dynamiczną i pełną życia kulturą młodzieżową, z nowoczesnymi zwyczajami, a nie tylko jako kraj bogobojnych chasydów i haredim. Jednocześnie filmy pokazywały uniwersalne doświadczenia dorastania, co czyniło je zrozumiałymi dla widzów z różnych krajów.

Czy taki film miałby szansę powodzenia dziś?
Współczesne kino młodzieżowe różni się znacząco od tego z lat 70. i 80. W dzisiejszym świecie Eskimo Limon mogłoby spotkać się z krytyką ze względu na podejście do tematyki seksualności, która w serii była przedstawiana w sposób lekki, a miejscami nieodpowiedzialny. Współczesne standardy narracyjne wymagają większej wrażliwości wobec kwestii równości płci, consentu i różnorodności.
Jednak nostalgię za prostszymi czasami i uniwersalność motywów dorastania mogłyby sprawić, że Eskimo Limon w nowoczesnej formie (np. jako serial) znalazłby swoją publiczność. W erze streamingowych platform, takich jak Netflix, powrót do tego typu historii, z odpowiednio uwspółcześnionym scenariuszem, mógłby przyciągnąć zarówno starsze pokolenia, jak i młodszych widzów zainteresowanych retro estetyką.
Eskimo Limon to więcej niż seria filmów – to fenomen kulturowy, który odzwierciedlał specyfikę życia młodzieży w Izraelu, a jednocześnie przemawiał do międzynarodowej publiczności. Choć dzisiaj takie filmy musiałyby zmierzyć się z nowymi wyzwaniami społecznymi i kulturowymi, ich podstawowy przekaz o dorastaniu, miłości i przyjaźni pozostaje ponadczasowy. W nowoczesnym kontekście Eskimo Limon mogłoby powrócić jako hołd dla oryginału, zachowując ducha serii, ale dostosowując się do współczesnych realiów.

Nawet jeśli nigdy nie powstanie sequel to pamiętajcie, że oglądając film z serii "Lody na patyku" możecie przenieść się myślami podczas oglądania do lat młodości i pomyśleć, że było często podobnie w naszym życiu jak u chłopców z Tel Awiwu, a chłopcy i dziewczęta zawsze są tacy sami i szukają swojej pierwszej miłości.